Mrówki na trawniku

Owady znajdziesz dosłownie wszędzie. Dla wielu z nich domem są również nasze przydomowe ogródki – niektóre osiedlają się chętnie na trawniku. Nic więc dziwnego, że wielu właścicieli ogrodów z czasem spotyka się również z mrówkami. Ale na jakie gatunki mrówek można w ogóle natrafić w ogrodzie i co trzeba o nich wiedzieć?

W naszych ogrodach spotkać znajdziemy wszystkim hurtnicę pospolitą (Lasius niger) oraz podziemnicę zwyczajną (Lasius flavus). Hurtnica pospolita, zwana także mrówką ogrodową to najbardziej znany gatunek spotykany w polskich ogrodach. Podziemnica zwyczajna należy do najbardziej rozpowszechnionych gatunków mrówek w Europie. Najlepiej czuje się na łąkach i zaniedbanych trawnikach. Czasami w ogrodach pojawia się również mrówka rudnica (Formica rufa). Ten gatunek objęty jest ochroną gatunkową, więc rudnicy nie wolno zabijać. Zanim podejmie się działania przeciw mrówkom, należy więc zawsze najpierw ustalić, z jakim gatunkiem mamy do czynienia i czy w ogóle wolno go zwalczać w ogrodzie.

Niezależnie od tego, czy z trawnika wylatują skrzydlate mrówki, czy mamy do czynienia z ich mniejszymi kuzynkami o czerwonym, żółtym lub brązowym ubarwieniu – te owady w ogrodzie w rzeczywistości nie są szkodnikami, a wręcz przeciwnie: to bardzo pożyteczne stworzenia. Wynika to z faktu, że wszystkie gatunki mrówek mają jedną wspólną cechę – oprócz padliny i martwych owadów żywią się również szkodnikami. Jeśli wielkość kolonii mrówek, która osiedliła się na Twoim trawniku, utrzymuje się w rozsądnych granicach, najrozsądniej po prostu zostawić te pożyteczne owady w spokoju.

Jeśli jednak cały na trawniku roi się od mrówek lub istnieje niebezpieczeństwo zapadnięcia się ścieżek czy części tarasu ze względu na wykopane gniazda, wówczas niekiedy nie da się uniknąć zwalczania, przesiedlenia lub odstraszania tych owadów. Zanim jednak przejdziemy do różnych metod walki z mrówkami na trawniku, chcemy najpierw odpowiedzieć na jedno istotne pytanie, które zadaje sobie każdy właściciel trawnika: czy mrówki na trawniku są po prostu uciążliwe, czy rzeczywiście mogą zniszczyć trawnik?

Niejako przy okazji mrówki mogą zaszkodzić innym roślinom rosnącym w ogrodzie. Dzieje się tak dlatego, że chronią one mszyce, ponieważ żywią się ich słodką spadzią. Dlatego obecność mrówek na przykład w okolicy róż często wskazuje na to, że znajdziemy na tych roślinach także mszyce. Niektóre gatunki mrówek wręcz „doją” mszyce. W podobny sposób traktują także czerwce mączyste. Tak samo jak mszyce, również czerwce korzeniowe wydzielają słodką spadź, która stanowi dla mrówek prawdziwy rarytas. Jeśli chcesz pozbyć się mrówek z roślin ogrodowych, warto najpierw zwalczyć mszyce.

Jeśli chcesz dać mrówkom drugą szansę, ale już w innym miejscu, możesz rozważyć przeniesienie ich kolonii. W ten sposób chronisz zarówno zwierzęta, jak i środowisko naturalne. W tym celu wystarczy:

1. Wypełnić duży pojemnik na kwiaty lub glinianą donicę wełną drzewną.
2. Postawić ją do góry dnem na gnieździe mrówek lub na mrówczym szlaku w trawie.
3. Odczekać kilka dni.
4. Wsunąć szpadel między trawnik a doniczkę.
5. Przenieść kolonię mrówek w doniczce w bezpieczne miejsce, oddalone co najmniej o 30 metrów.

Uwaga: Przesiedlenie powiedzie się tylko wtedy, gdy wraz z robotnicami przeniesie się również królowa! Dlatego należy cierpliwie czekać i – jeśli to możliwe – obserwować, czy mrówki znoszą poczwarki do doniczki. Jeśli tak będzie, można rozpocząć przesiedlanie kolonii.

Oto kilka porad, które pomogą Ci wypędzić mrówki z trawnika:

1. Wypędzanie mrówek wodą
   Pracowite owady preferują miejsca suche i zaciszne. Dlatego nawet regularne, obfite podlewanie trawnika może pomóc wypłoszyć mrówki. Mrówki poczują się niemile widziane i zaczną uciekać, a trawa będzie wdzięczna za dodatkową porcję wilgoci. Szczególnie skuteczne jest polewanie wodą gniazda mrówek lub mrowiska. Odradzamy jednak stosowanie gnojówki roślinnej – co prawda może się zdarzyć, że mrówki opuszczą gniazdo po jej użyciu, ale może ona również zaszkodzić trawnikowi.
    
2. Wypędzanie mrówek poprzez koszenie, nawożenie i wapnowanie trawnika
   Nie tylko podlewanie trawnika pomaga w walce z mrówkami – dobre efekty można osiągnąć także za pomocą innych zabiegów pielęgnacyjnych. Cotygodniowe koszenie oraz systematyczne nawożenie i wapnowanie trawnika odpowiednio do jego potrzeb zakłóca spokój owadów i może je skłonić do przeniesienia się w inne miejsce. Regularna pielęgnacja trawnika opłaca się więc podwójnie. Zwróć jednak uwagę, aby zawsze równomiernie nawozić i wapnować trawę – nie należy stosować większych ilości nawozu czy wapna na obszarach zasiedlonych przez mrówki, ponieważ może to zaszkodzić trawnikowi.
3. Wypędzanie mrówek z wykorzystaniem zapachów
   Mrówki mają doskonały węch. Zwykle pomaga im on w orientacji. Silne zapachy tak bardzo je dezorientują, że starają się ich unikać. Z własnej woli przenoszą się wtedy w inne, przyjemniejsze do życia miejsce. Zapachy, które wypędzają mrówki z trawnika, to na przykład wonie lawendy, melisa cytrynowej, cynamonu, goździków i owoców cytrusowych. Z octem należy natomiast obchodzić się ostrożnie – jego zapach co prawda odstrasza owady, ale produkt ten może także uszkodzić trawnik. Pamiętaj również, że Ty sam również będziesz odczuwać te zapachy – w zależności od woni może to naprawdę popsuć przyjemność z przebywania w ogrodzie. Jeśli jednak znajdziesz zapach, który Ci odpowiada, rozłóż kilka gałązek bądź miseczek lub skrop po prostu trawę wokół gniazda mrówek albo wzdłuż ich szlaku i obserwuj, czy owady same przeniosą się gdzie indziej.
4. Zwalczanie mrówek za pomocą nicieni
   Nicienie to Twoi naturalni sprzymierzeńcy w walce z mrówkami. Te małe robaczki, mające mniej niż centymetr długości, stanowią wolną od toksyn broń pomocną przy zwalczaniu mrówek. Mrówki postrzegają nicienie jako zagrożenie dla swojego potomstwa, dlatego się przenoszą. Nicienie będą jednak skuteczne tylko wtedy, gdy temperatura gleby wynosi co najmniej dwanaście stopni i trawna jest dość wilgotna.

Zasadniczo najpierw należy próbować przesiedlić lub wypłoszyć mrówki – w końcu nie są to szkodniki. Jeśli jednak te małe owady staną się plagą, a wszystkie inne metody zawiodą, istnieją także środki, które pozwalają się ich pozbyć. Należy przy tym pamiętać, że niektóre gatunki mrówek, jak na przykład rudnica, są objęte ochroną gatunkową i nie wolno ich zwalczać z użyciem środków ochrony roślin. Zawsze należy przestrzegać instrukcji stosowania środków ochrony roślin i preparatów przeciwko mrówkom.

1. Zwalczanie mrówek na trawniku z pomocą naturalnych wrogów
   Jeśli nie jesteś w stanie poradzić sobie z tymi małymi istotami samodzielnie, skorzystaj z pomocy ich naturalnych wrogów. Do najgroźniejszych naturalnych wrogów mrówek należą chrząszcze, ropuchy, ważki, ptaki i pająki. Zapewnij tym zwierzętom schronienie, a zaczną polować na trapiące Cię owady. Gęste żywopłoty, mury i sterty liści stanowią dla nich idealne środowisko życia.
    
2. Domowe sposoby na mrówki zamieszkujące trawnik
   W walce z mrówkami szczególnie popularne są takie środki, jak pułapka z piwem, soda oczyszczona, proszek do pieczenia i cukier. Słodki zapach przyciąga mrówki do pułapki, a później owady giną w wyniku zjedzenia śmiercionośnej mieszanki lub po prostu topią się w pułapce. Prosimy jednak pamiętać, że ta metoda sprawia, że mrówki umierają w bolesny sposób.

Osoby dbające o regularną pielęgnację trawnika już w pewnym stopniu zapobiegają osiedlaniu się mrówek. Trawnik należy kosić i obficie podlewać raz w tygodniu. Ponadto warto zadbać o to, aby na trawnik nie trafiały żadne okruchy ani słodkości – przyciągają one mrówki. Jeśli jedna mrówka znajdzie źródło pożywienia, nie minie wiele czasu, aż pojawią się inne.