Aeracja czy wertykulacja trawnika?

Jesienne opady deszczu, zimowe masy śniegu lub intensywne użytkowanie mogą poważnie zaszkodzić trawnikowi. Szczególnie na glebach o wyższej zawartości gliny, a tym samym o słabej przepuszczalności – często nazywanych ciężkimi glebami – duże obciążenie może prowadzić do ich zagęszczenia. Zagęszczenia gleby mogą występować miejscowo i nie muszą dotyczyć całej powierzchni trawnika. Jeśli po deszczu tworzą się na trawniku kałuże, z których woda odpływa bardzo wolno, świadczy to o tym, że gleba jest już zagęszczona. Niektóre gatunki, np. babka szerokolistna czy podbiał, mogą służyć jako tzw. rośliny wskaźnikowe. W takich przypadkach warto zabrać się za aerację trawnika.

Czasami aerację i wertykulację wymienia się jednym tchem, ponieważ obie metody poprawiają przepływ powietrza i wspierają tym samym wzrost trawy. Istnieją jednak pewne różnice, na które warto zwrócić uwagę, zanim zdecydujesz się na aerację lub wertykulację.

Podczas wertykulacji darń jest nacinana na głębokość trzech do czterech milimetrów przy pomocy wertykulatora ręcznego lub spalinowego. Dzięki temu do korzeni trawy dociera świeże powietrze, a powierzchnia trawnika jest oczyszczana z filcu, mchu i płytko ukorzenionych chwastów. Podczas gdy korzenie trawy zazwyczaj nie zostają uszkodzone przez powierzchowne nacięcia, to filc i mech można w ten sposób łatwo usunąć.
Mech i filc tworzą się na przykład, gdy trawnik cierpi na niedobór składników odżywczych, rośnie w cieniu lub znajduje się na gliniastej lub ciężkiej glebie. Ważną rolę odgrywa również pH gleby oraz warunki pogodowe. Mech może dobrze się rozwijać na ubogim w składniki odżywcze, zacienionym podłożu przy wysokich opadach, podczas gdy trawa coraz bardziej ustępuje mu wtedy pola. Wertykulacja jest zatem swego rodzaju „wiosennym sprzątaniem”, które należy przeprowadzać raz w roku – na przykład w kwietniu lub maju – aby trawnik, uwolniony od starego balastu, mógł dobrze wejść w lato. Jeśli na trawniku nie ma mchu i chwastów, wertykulacja nie jest konieczna.   

Aerację warto natomiast wykonać w przypadku zagęszczonego podłoża. Zagęszczenia gleby często występują na ciężkich, gliniastych glebach. Silne obciążenie gleby może również prowadzić do miejscowych zagęszczeń, których nie da się usunąć za pomocą wertykulatora. Dlatego podczas aeracji nie chodzi tylko o nacięcie darni i usunięcie filcu, ale o dotarcie do głębszych warstw ziemi. Za pomocą wideł ogrodowych, ręcznego aeratora lub urządzenia do aeracji w ziemi wykonuje się otwory o głębokości do dziesięciu centymetrów. Te otwory zapewniają dopływ świeżego tlenu i lepszą przepuszczalność gleby. Z tego powodu bardzo ważnym krokiem po aeracji jest piaskowanie trawy. Piasek, dzięki swojej strukturze, również poprawia przepuszczalność gleby, dzięki czemu woda może lepiej odpływać. Piaskowanie poprawia także napowietrzanie i gospodarkę wodną gleby nie jedynie tymczasowo, ale na dłuższy czas. Jeśli trawnik nie rośnie na gliniastej glebie ilastej, lecz na glebie gliniastej z dużą zawartością piasku, to dobra „wentylacja” gleby jest już zazwyczaj zapewniona.

Do napowietrzania możesz użyć ręcznego lub rolkowego aeratora, a także walca napowietrzającego – dostępne są także urządzenia, które można wykorzystać zarówno do wertykulacji, jak i aeracji.Jeśli powierzchnia trawnika jest niewielka, zazwyczaj wystarczą zwykłe widły ogrodowe.Wbijaj urządzenie lub widły głęboko w ziemię. Aby jeszcze bardziej rozluźnić wierzchnią warstwę gleby przy silnych zagęszczeniach, możesz delikatnie poruszać widłami lub aeratorem ręcznym do przodu i do tyłu, tak aby otwory były nieco szersze. Przez te otwory deszczówka będzie mogła łatwiej odpływać, a do korzeni trawy dotrze więcej tlenu. Bezpośrednio po tym zabiegu należy przeprowadzić piaskowanie trawnika. Piasek łatwo wypełnia wcześniej wykonane otwory, dzięki czemu wierzchnia warstwa gleby na dłuższą metę staje się bardziej przepuszczalna.